Droga do samodzielnej działalności gospodarczej jest dla wielu osób niczym skok na głęboką wodę i wiąże się z pewnym ryzykiem. Osoby, które nie są jeszcze w pełni gotowe na ten krok, mogą pracować jako freelancerzy równolegle do etatu, poznając tajniki takiej formy zatrudnienia.
Rozgraniczenie pomiędzy niezależnym współpracownikiem/freelancerem, osobą zatrudnioną na etat i wykonującą wolny zawód
Oprócz własnych etatowych pracowników wiele firm korzysta także z usług niezależnych współpracowników zwanych też freelancerami. Ten stosunek zatrudnienia wyróżnia się za sprawą niezależnej współpracy. Niezależny współpracownik czy też freelancer działa na własny rachunek, czyli w przeciwieństwie do osoby zatrudnionej na etacie nie musi przestrzegać poleceń pracodawcy oraz nie odprowadza składek na ubezpieczenie społeczne za pośrednictwem firmy.
Wolny zawód określa rodzaj czynności, a nie typ stosunku zatrudnienia. Jak objaśniono już powyżej, ten ostatni nosi miano niezależnej współpracy. Osoby wykonujące wolny zawód często pracują w charakterze niezależnych współpracowników, którzy mogą z kolei prowadzić także własną działalność.
Typowe cechy niezależnych współpracowników lub freelancerów:
- Wysokie kwalifikacje oraz specjalistyczne umiejętności
- Działalność na własny rachunek: niezależny współpracownik jest zgłoszony w urzędzie skarbowym jako osoba wykonująca wolny zawód lub prowadząca własną działalność.
- Swobodny wybór czasu i miejsca pracy. Niezależny współpracownik nie może rościć sobie w siedzibie firmy prawa do miejsca pracy.
- Pomiędzy firmą jako zleceniodawcą i niezależnym współpracownikiem jako zleceniobiorcą zostaje nawiązana zwykle ograniczona czasowo umowa o świadczenie usług lub umowa o dzieło. Płatność rozlicza się według stawki godzinowej lub ryczałtowo. W przeciwieństwie do osób zatrudnionych na etacie niezależny współpracownik nie otrzymuje uzgodnionego, stałego miesięcznego wynagrodzenia.
- Z uwagi na to, iż freelancerzy są samodzielnie odpowiedzialni za swoje zlecenia, mogą pracować na rzecz kilku firm.
- Niezależni współpracownicy sami odpowiadają za ubezpieczenie społeczne i opodatkowanie dochodów, nie mają obowiązku uiszczać składek na ubezpieczenie społeczne.
- Nie przysługuje im prawo do wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy w razie choroby ani ochrona przed nieuzasadnionym wypowiedzeniem.
Niezależna współpraca jako osoba zatrudniona na etat – pracodawca musi współdziałać
Jeżeli dana osoba jest zatrudniona w firmie na etat, a dodatkowo chce podjąć także działalność na własny rachunek, musi o tym poinformować pracodawcę. Może on na to nie zezwolić, odnosząc się do umowy o pracę lub porozumienia zakładowego.
Przyczyną zakazu może być chęć pracy dla konkurencyjnej firmy lub zbytnie zaangażowanie w dodatkową działalność ze szkodą dla pracy na etat.
Chcąc łączyć pracę wolnego strzelca z etatem, trzeba to uzgodnić z pracodawcą oraz zasięgnąć w odpowiednich urzędach (urzędzie skarbowym, urzędzie pracy, izbie rzemieślniczej itp.) informacji na temat koniecznych zaświadczeń i formularzy. W zależności od zakresu stosunku dodatkowego zatrudnienia pracownik jest wręcz zobowiązany do przekazania pracodawcy informacji na ten temat.
Atrakcyjna alternatywa dla różnych grup osób
Co do zasady niezależna współpraca w niepełnym wymiarze sprawdzi się w przypadku wszystkich osób, które oprócz swojej głównej działalności zawodowej chcą poznać pokrewne lub inne branże albo połączyć osobiste zainteresowania z pracą oprócz etatu.
Praca w charakterze wolnego strzelca w ograniczonym zakresie może stanowić atrakcyjne rozwiązanie w przypadku jeszcze innych grup osób:
rodzicom, którzy z powodu wychowywania dziecka całkowicie wycofali się tymczasowo z życia zawodowego, podjęcie niezależnej współpracy może ułatwić powrót do niego. Dotyczy to także rodziców, którzy nie pracują w pełnym wymiarze godzin.
Studentom praca taka zapewnia nie tylko dodatkowe źródło zarobków, ale także pozwala łatwiej odnaleźć się w zawodowej rzeczywistości po ukończeniu danego kierunku. Emeryci, którzy w dalszym ciągu chcą pozostać aktywni zawodowo lub uzyskać większe dochody, mogą wykorzystywać wieloletnie doświadczenie zawodowe, pracując na własny rachunek w ograniczonym wymiarze godzin.
Ustawowe przepisy dotyczące czasu pracy
Dozwoloną długość pracy określa w Niemczech ustawa o czasie pracy. Zostały w niej uregulowane między innymi takie kwestie, jak maksymalna długość dziennego czasu pracy, przerwy oraz okresy spoczynku, a także praca w niedziele i święta. Na stronie gesetzte-im-internet.de (§ 3 Czas pracy pracowników) czytamy:
„Wymiar czasu pracy pracowników w dni powszednie nie może przekraczać 8 godzin. Może zostać wydłużony do 10 godzin tylko wówczas, jeżeli w ciągu 6 miesięcy kalendarzowych lub w ciągu 24 tygodni nie przekracza się średnio 8 godzin w dni powszednie”.
Pod pojęciem „dni robocze” rozumie się dni od poniedziałku do soboty. Osoba zatrudniona w pełnym wymiarze godzin może tym samym przepracować w tygodniu maksymalnie 48 godzin. Z uwagi na uwarunkowania sezonowe lub charakter zlecenia dopuszcza się wydłużenie czasu pracy z 8 do 10 godzin.
Ważne jest przy tym, iż osoba pracująca na własny rachunek nie musi w ramach dodatkowej pracy przestrzegać ograniczeń czasowych. Jeżeli dochody z niezależnej współpracy równoległej do pracy na etacie są wyższe od kwoty wolnej od podatku, w celu obliczenia podatku dodawane są dochody z głównej i dodatkowej pracy.
Znajdowanie pracy jako niezależny współpracownik – wskazówki i pomysły
Niezależni współpracownicy prowadzący działalność w ograniczonym zakresie mają, podobnie jak osoby będące wyłącznie wolnymi strzelcami, szereg możliwości zdobywania zleceń lub klientów. Z uwagi na to, iż, tak jak wspomniano powyżej, niezależni współpracownicy mają zwykle określone umiejętności i pracują nad konkretnymi projektami, składanie podań z własnej inicjatywy nie jest zazwyczaj najlepszym pomysłem.
Innym sposobem jest reklamowanie własnych usług za pośrednictwem ulotek i broszur, choć w takim przypadku nie mamy jednak w żadnym razie pewności, iż potencjalni zleceniodawcy zareagują na to pozytywnie. Lepiej jest postawić na aktywne poszukiwanie zleceń poprzez giełdy pracy.
W internecie można znaleźć liczne oferty z różnych branż.
Coraz większą popularnością cieszy się pośrednictwo agencji.
Oprócz wskazanych alternatyw podczas poszukiwania pracy coraz częściej korzysta się z usług agencji pośrednictwa. Bardzo często specjalizują się one w konkretnej branży, pośrednicząc w kontaktach pomiędzy firmą a niezależnym współpracownikiem czy też osobą wykonującą wolny zawód. Spośród wielu ofert wybierać mogą przede wszystkim wykwalifikowani specjaliści mający określone umiejętności, na przykład w branży IT.
